حیات طیبه و حیات خبیثه

حیات طیبه و حیات خبیثه

مهمlrm; ترين و کاملlrm; ترين تعريفي که در ميان تعاريف متعدد از دين در فلسفه دين وجود دارد اين است که <<دين، راه و روش زندگي است>>. پس دين، يعني سبک زندگي. اکنون قاعده برعکس است، يعني با اصالت يافتن انسان، حق انسان موجب شکلlrm;گيري حدود و ثغور زندگي شده است و اين حدود، سبک و استيل زندگي را شکل مي lrm;دهند. وقتي استيل و سبک زندگي شکل گرفت اکنون آن زندگي يک دين است: <<سبک زندگي به مثابه دين>>. پس سبک زندگي بورژوايي، به تنوع و تکثر دينِ برآمده از آن مي lrm;انجامد، از اينlrm;جا پلوراليسم ديني و کثرتlrm;گرايي در دين، مبتني بر کثرت در سبک زندگي پديد مي lrm;آيد.

حال اگر به جای این که سبک زندگي را منشأ دين بدانيم، دين را منشأ سبک زندگي بشناسيم، قاعده تغییر میshy;کند و اصالت از آن خدا می شود نه بشر. در اين صورت، به تعبير غربيlrm; ها، سوپرپارادايم <<تئوئيسم>>[1]رقم مي lrm;خورد. وقتي اصالت خدا مطرح باشد، حق از آن خداست نه غير خدا، يعني غير خدا حق ندارد حدود را تعيين کند. برخي از حدود الهي سلبي هستند مانند <<ربا نخوريد>> و برخي ايجابي مانند <<روزه بگيريد>>. مرجعي که اين حدود را وضع کرده، ابتدا حق با اوست و حقوق او مقدم بر حقوق ديگران است. پس وقتي اصالت از آن خداست و خدا، محور است، حقوق الهي مطرح مي lrm;شود. حقوق الهي در قالب حدود الهي، که در قواره دين ظهور و بروز مي lrm;يابد. چون خدا يکي است، پس حق او نيز واحد است. حق واحد يک خدا، به يک دين منتهي و منتج مي lrm;شود <<إنّ الدينَ عِندَ اللهِ الإسلام>>[2]از يک دين واحد با احکام و حدود مشخص، يک سبک و روش زندگي پديد مي lrm;آيد و بر این مبنا پلوراليسم دينی شکل نمیshy;گیرد.

سير حرکت ازHumanism(اومانيسم) تاHuman Rights(حقوق بشر)، سپس سبک زندگي بورژوايي، و در نهايت دينِ زمينيِ متکثر مبتني بر آن سبک زندگي، در تلقي ديني به <<حيات خبيثه>> معروف است، چون ريشه در شرک و عدم توحيد دارد و کسي مانند بشر با خدا شريک و حتي جایگزين شده است. ضمن اينlrm;که با نفي حدود الهي، او خود، حد و حدود مشخص کرده است. اما سير حرکت از خدامحوري به حقِ خدا، و سپس به دين، و در نهايت به سيره و روش زندگيِ برآمده از دين حنيف، <<حيات طيبه>> ناميده مي lrm;شد. بنابراین در سبک زندگي بورژوايي،سبک زندگيبهlrm;مثابهديناست، اما در اسلام،دينبه مثابهسبک زندگياست.

____________________________________________________

پی نوشت ها